Próchnica korzeniowa: przyczyny, objawy i leczenie
25 listopada, 2024Próchnica korzeniowa to jedna z odmian próchnicy, która atakuje odsłonięte korzenie zębów. Jest szczególnie niebezpieczna, ponieważ rozwija się szybciej niż próchnica szkliwa, prowadząc do poważnych uszkodzeń i utraty zębów, jeśli nie zostanie odpowiednio wcześnie zdiagnozowana i leczona. W tym artykule omówimy, co powoduje próchnicę korzeniową, jakie są jej objawy oraz jakie metody leczenia są najskuteczniejsze.
Przyczyny próchnicy korzeniowej
Próchnica korzeniowa występuje najczęściej u osób dorosłych, szczególnie w podeszłym wieku, u których korzenie zębów są odsłonięte wskutek recesji dziąseł. Główne przyczyny rozwoju próchnicy korzeniowej to:
- Nagromadzenie płytki nazębnej
Płytka nazębna, zawierająca bakterie, osadza się na powierzchniach korzeni zębów, które nie są chronione przez szkliwo. Bakterie te przekształcają cukry z pożywienia w kwasy, które niszczą tkankę korzeniową (zębinę). - Recesja dziąseł
Cofanie się dziąseł, które może być spowodowane paradontozą, niewłaściwą higieną jamy ustnej, starzeniem się lub nadmiernym szczotkowaniem, odsłania korzenie zębów, czyniąc je bardziej podatnymi na próchnicę. - Kserostomia (suchość w ustach)
Zmniejszona produkcja śliny, często wynikająca z przyjmowania leków, chorób układowych czy starzenia, sprzyja rozwojowi próchnicy. Ślina odgrywa kluczową rolę w neutralizacji kwasów i ochronie przed bakteriami. - Dieta bogata w cukry i kwasy
Spożywanie dużej ilości słodyczy, napojów gazowanych i kwaśnych produktów sprzyja rozwojowi próchnicy, szczególnie na odsłoniętych korzeniach. - Brak odpowiedniej higieny jamy ustnej
Niedokładne szczotkowanie zębów i niestosowanie nici dentystycznych prowadzi do gromadzenia się płytki nazębnej w okolicach korzeni.
Objawy próchnicy korzeniowej
Próchnica korzeniowa często rozwija się bezobjawowo na początkowym etapie, co utrudnia jej wczesne wykrycie. W miarę postępu mogą pojawić się następujące objawy:
- Wrażliwość na ciepło, zimno lub słodkie pokarmy – korzenie zębów, pozbawione szkliwa, są bardziej podatne na bodźce zewnętrzne.
- Przebarwienia korzeni – pojawienie się brązowych, żółtych lub czarnych plam na odsłoniętej części korzenia.
- Ubytki na korzeniu – widoczne ubytki w powierzchni zębiny, które mogą być miękkie i łatwe do uszkodzenia.
- Ból zęba – w zaawansowanym stadium próchnica może dotrzeć do miazgi zęba, powodując ból i stan zapalny.
- Rozchwianie zębów – jeśli próchnica korzeniowa współwystępuje z paradontozą, może prowadzić do osłabienia stabilności zębów.
Leczenie próchnicy korzeniowej
Leczenie próchnicy korzeniowej zależy od jej zaawansowania. Najważniejsze jest szybkie podjęcie interwencji, aby zapobiec dalszemu niszczeniu zębów.
1. Oczyszczanie i wypełnienie ubytków
We wczesnych stadiach próchnicy korzeniowej stomatolog Bydgoszcz usuwa zmienioną tkankę za pomocą narzędzi ręcznych lub mechanicznych, a następnie wypełnia ubytek materiałem kompozytowym. Dzięki temu korzeń zęba zostaje zabezpieczony przed dalszym działaniem bakterii.
2. Fluoryzacja
Fluoryzacja wzmacnia zębinę i zwiększa jej odporność na działanie kwasów. Stosuje się ją jako profilaktykę lub w przypadku początkowych zmian próchnicowych. Fluor może być aplikowany w postaci lakierów, żeli lub past do zębów o wysokim stężeniu fluoru.
3. Leczenie endodontyczne (kanałowe)
W przypadku zaawansowanej próchnicy, która dotarła do miazgi zęba, konieczne jest leczenie kanałowe. Polega ono na usunięciu zakażonej miazgi, oczyszczeniu kanałów korzeniowych i ich wypełnieniu odpowiednim materiałem.
4. Odbudowa protetyczna
Jeśli próchnica korzeniowa spowodowała znaczne uszkodzenie struktury zęba, stomatolog może zalecić odbudowę korony protetycznej lub zastosowanie wkładu koronowo-korzeniowego w celu przywrócenia funkcji i estetyki zęba.
Po więcej ciekawostek ze świata stomatologii odwiedź nasz portal dentystyczny!
Jak zapobiegać próchnicy korzeniowej?
Zapobieganie próchnicy korzeniowej wymaga przestrzegania kilku kluczowych zasad:
- Regularna higiena jamy ustnej – dokładne szczotkowanie zębów dwa razy dziennie oraz stosowanie nici dentystycznych pomaga usunąć płytkę nazębną z okolic korzeni.
- Stosowanie past z fluorem – pasty o wysokim stężeniu fluoru wzmacniają zęby i chronią je przed działaniem bakterii.
- Regularne wizyty u dentysty – kontrolne wizyty pozwalają na wczesne wykrycie próchnicy i wdrożenie odpowiedniego leczenia.
- Zdrowa dieta – ograniczenie spożycia cukrów i napojów gazowanych zmniejsza ryzyko rozwoju próchnicy.
- Ochrona dziąseł – unikanie agresywnego szczotkowania i dbanie o zdrowie dziąseł zapobiega ich recesji i odsłanianiu korzeni.
Próchnica korzeniowa – dlaczego warto działać szybko?
Próchnica korzeniowa jest poważnym problemem, który może prowadzić do utraty zębów, jeśli nie zostanie odpowiednio wcześnie leczona. Regularne wizyty u dentysty oraz dbałość o higienę jamy ustnej są kluczowe dla zapobiegania jej rozwojowi. Jeśli zauważysz pierwsze objawy, takie jak wrażliwość czy przebarwienia korzeni, nie zwlekaj z wizytą u specjalisty. Wczesna interwencja pozwala na skuteczne leczenie i ochronę zdrowia jamy ustnej na lata.
